Liderlerin istenen ve yararlı, istenmeyen alışkanlıkları ve davranışları olduğu hususu bizzat liderler tarafından dile getirilmektedir. Liderler, en iyi alışkanlıklarını ve davranışlarını korumak ve geliştirmek, gizlice sızan ve istenmeyen alışkanlıkları ve davranışlarını değiştirmek ve dönüştürmek yönünde yaklaşımlar arayışındadır.
Liderler, hem kişisel hem mesleki yaşamlarında her sorunu kendilerinin çözemeyeceklerinin farkındadırlar. Kolektif zeka anlayışını geliştiren yöntemleri kolektif liderlik işleyişine uyumlandırmakta da ustalık sergileme iradesi göstermektedirler. Kolektif liderlik kesinlik arayışıyla değil, anlamlı bağlam ve bakış açısıyla mümkün olabileceğini bilmektedirler.
Liderler Yankı Odalarını kapatmakta kararlıdırlar. Yankı odaları tek taraflı bilgi ve içeriklerden oluşan iletişim türüyle, aynı mesajların farklı kaynaklardan sürekli tekrarlanmasıyla, bilişim teknolojileri ve sosyal medya uygulamalarının tek taraflı ve pekiştiren bilgilere maruz bırakan algoritmalarıyla tuzak niteliğine bürünmüşlerdir. Bu tuzak liderlerin kendi düşüncelerini destekleyen bilgi baloncuklarıyla, farklı görüşleri dışlayan, kutuplaşmayı artıran ve anlayışsızlığı derinleştiren nitelikleriyle, farklı veya karşıt görüşleri sorgulamayan hızlı yayılımlarıyla olumsuz etkilerini artırmaktadır. Lideler eleştirel düşünme, açık fikirli olma ve çeşitli kaynaklardan farklı ve karşıt görüşler edinerek, medya okuryazarlığıyla yankı odaları tuzağından kurtulabilmekte, bütüncül yaklaşım ve kapsayıcı görüşlere açık olmaya, meraklı ve çevik olmaya kararlıdırlar.
Liderler aktif dinleme konusundaki yeteneklerini geliştirmeye yönelik davranmaktadırlar. Söyleneni tam ve eksiksiz anlamak, doğru yanıtlamak için bilinçli ve dikkatli dinlemek sesleri duymaktan fazlasını içerir ve hem sözlü, hem sözsüz hem söz ötesi iletişimde alt metinleri duymayı geliştirdiğinin bilincindedirler. Liderler duymaktan hoşnut olmadıkları eleştirileri de aktif dinlemelidir. Aktif dinleme becerisinin etkili iletişimin temel taşlarından biri olduğunun, kişisel ve mesleki yaşamda başarılı ilişkilerin anahtarı olduğunun farkındadırlar. Aktif dinleme beraberinde tam dikkat, empati, geri bildirim, açık uçlu ve doğru soruları sorma yeteneklerini de geliştirmektedir. Aktif dinlemenin, iletişim kalitesini artıran, ilişkileri güçlendiren, çatışmaları azaltan, kişisel ve mesleki gelişimi desteklediği, liderlik ve takım çalışmasındaki başarıyı artırdığı bilinmektedir.
Liderler, gerçekten ilgili olduğu konularda bağlantı kurmak yönünde alışkanlıklar geliştirmektedirler. Bir konunun, kavramın, olgunun, olayın veya ilişkide bulunulanların ilginç olmasının yeterli olmadığının, ilgili olmanın önemli olduğunun farkındalığındadırlar. Dijital ağlardaki her yeni kullanıcı, mevcut kullanıcılarla etkileşimde bulunarak bilgi ve değer yaratmaktadır. Ağ değeri her yeni kullanıcının mevcut kullanıcıyla etkileşimi suretiyle artmaktadır. Liderler; bilgi ve değer paylaşımını artıran ağ tabanlı sistemlerin kullanıcı sayısını artıran stratejiler geliştirmek, ürün veya hizmet geliştirmek ve kamuoyuna sunmaya yönelik karar alma süreçlerinde bu ağlardan yararlanmaktadırlar. Yine inovasyon ve rekabet için de bu ağlardan yararlanmaktadırlar. Ancak; ağ seçimlerini ilginçlik düzeyiyle değil kişisel ve mesleki ilgililik düzeyiyle ölçmenin önemini kavramış durumdadırlar.
Liderler, küresel tehditler ve fırsatlardan, kurumsal ve çözüm odaklı yaklaşımlardan, iş birliği ve çözüm ortaklıklarından, yatay, dikey ve çapraz iletişim basamaklarından oluşan matrisi demir kafesten kurtarıp, iletişim, etkileşim, sadakat, vefa ve memnuniyet matrisine dönüştürmenin gerekliliğini görmektedirler. Kapitalist toplumlar bireyleri, bürokratik ve rasyonel yapıların içine sıkıştırmakta ve özgürlükleri sınırlamaktadır. Bireylerin duyguları, düşünceleri önceden belirlenmiş kurallara göre özgürlükleri ve yaratıcılıklarını sınırlamak ve şekillendirmektedir. Bireysel özgürlükler ve yaratıcılıkların önündeki her bariyer, bireyin iyi olma halini olumsuz etkilemektedir. Liderler demir kafesin bağlantılarını ortadan kaldırıp dönüşüm matrisine evrilterek birlikte yaratma, sağlıklı iletişim, verimli etkileşimi desteklemektedirler. Gelişen iletişim ve etkileşim, esnek ve çözüm odaklı yaklaşım, çalışma barışını sağlayan önemli unsurlardır.
Liderler, öngörebildikleri ve gerçekleşme olasılığı en yüksekten en aza kadar bütün riskleri yönetme, yönetilemeyen risklerin oluşturduğu zararları telafi etme yönünde önlemler geliştirmek için kulaklarını, gözlerini dört açmaktadırlar. Bu risklerden kaçınma veya geri çekilme şeklinde değil, riskleri yönetmeye yönelik önlemleri geliştirme niteliğindedir.
Liderlik bilgelikle örtüştürülür. Bilgelik bildiklerini geliştirip, değiştirip dönüştürmeyi, bilmediklerini öğrenmeyi gerektirir. Liderlik bilgeliği de kapsamaktadır. Liderlik bilgeliğin unsurlarının yanı sıra; bilgeliği iletişim ve etkileşimle yaygınlaştırmak, bilinen ve öğrenilen bilgileri uygulamak ve etki alanındaki herkesi kapsamak zorundadır.
Çalışanın duygusal emeğini önemseyen, liderliğini dönüştüren ve güncelleyen, kolektif liderlik ve çalışma barışına katkı sunan bütün liderleri kutluyoruz.
Av. Arb. Yasemin BAL