Vergi İncelemesi Sözde Kaldı: Vatandaş Yine Vergi Şampiyonu

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in 2024 yılında başlattığı vergi seferberliği kapsamında, mükelleflerin yalnızca yüzde 2’si denetimden geçti. Ancak, vergi yükü genellikle zenginlerden değil, daha çok ücretli çalışanlardan toplandı. Bu durum, vergi adaleti konusunda tartışmaları yeniden gündeme getirdi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in sıkça vurguladığı 2024 yılı vergi seferberliğinde, mükelleflerin sadece yüzde 2’si denetlendi. Buna karşın, bütçe açığının kapatılmasında yine en büyük katkıyı vatandaşların ödediği vergiler sağladı. Şimşek’in, “Az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi alacağız” ifadesi, bakanlığın her hafta gerçekleştirdiği sektör denetimleri, yalnızca göstermelik kaldı. Geçen yıl yapılan vergi incelemeleri, 2022 yılına bile ulaşamadı. Hazine ve Maliye Bakanlığı'na bağlı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı, 2024 yılına ait faaliyet raporunu açıkladı. Rapora göre, 2023 yılında Türkiye'deki 3 milyon 797 bin 864 vergi mükellefinin sadece yüzde 2.06'sı (78 bin 187) denetlendi. Bu oran, 2022’deki yüzde 2.26’lık oran ve 77 bin 610 mükellefin denetimden geçirilmesiyle bile geride kaldı. Ayrıntılara bakıldığında, geçen yıl sadece 7 bin 148 büyük ölçekli ve 28 bin 555 orta ölçekli mükellef denetlendi. Geliri 6 milyon lira ve üzeri olanlar "büyük", 275 bin lira ile 6 milyon lira arasındaki gelirle sahip olanlar ise "orta" ölçekli mükellefler olarak sınıflandırılıyor. Türkiye’de 65 milyon liranın üzerindeki gelire sahip en zengin mükellefler grubunda yer alan 7 bin 645 kişiden sadece 1.494’ü denetlendi. Yüzde 19.54 oranıyla, her 5 zengin mükelleften 4’ünün denetlenmediği ortaya çıktı. Geçen yıl yalnızca 78 bin vergi mükellefi incelenmesine rağmen, 159.8 milyar liralık vergi matrahının eksik beyan edildiği belirlendi. Bu durum sonucunda mükelleflere toplamda 80.4 milyar lira vergi cezası kesilmesi beklenirken, ceza dağılımında ilk sırada 37.1 milyar lira ile toptan ve perakende ticaret, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektörü yer aldı. İmalat sektörü ise 18.6 milyar liralık ceza ile ikinci sırada bulunuyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in 2024 yılı için başlattığı vergi seferberliğinde, mükelleflerin yalnızca yüzde 2’si denetlendi. Ancak, zenginlerden alınamayan vergiler, genellikle ücretli çalışanlardan toplandı. KDV VE ÖTV’DEN 2.4 TRİLYON LİRA TOPLANDI 2024 yılı bütçe verileri, vergi yükünün büyük ölçüde ücretli ve dar gelirli kesime yüklendiğini gösteriyor. Geçen yıl ücretli kesimin maaşından kesilen Gelir Vergisi tevfikatı, 1 trilyon 89 milyar lira olarak tahmin edilirken, 1 trilyon 426 milyar liraya yükseldi. Ayrıca, Özel Tüketim Vergisi ve Katma Değer Vergisi gelirleri de tahminlerin çok üzerinde gerçekleşerek sırasıyla 1.4 trilyon ve 992 milyar lira oldu. Öte yandan, ekonomideki yavaşlamanın etkisiyle Kurumlar Vergisi, 1 trilyon 275 milyar lira olarak öngörülmesine rağmen, 890.1 milyar lirada kaldı.