Skandallar Müzesi British'te Gerçekleşen 'El Çabukluğu' Sanata Dönüştü

2 bine yakın eserinin çalındığının haberini basından alan British Müzesi, bu kez de bir sanatçının ‘hırsızlık sanatı’na imza attığı çalışmasıyla gündemde. Brezilyalı sanatçı Sartuzi müzenin vitrininden tarihi bir sikke çalmasının ardından sikkeyi müzenin bağış kutusuna attığını açıkladı. Eylemi kayda alan sanatçı, görüntüleri Londra’daki bir sergisinde yer alan ‘El Çabukluğu’ adlı videosunda paylaştı. Türkiye’nin de birçok eserini barındıran müzenin güvenilirliği yine gündeme geldi.

İngiltere'de son bir yıl içinde 2 bine yakın eserin çalınmasıyla gündemde olan dünyanın önde gelen müzelerinden British Müzesi, şimdi de Brezilyalı bir sanatçının ‘hırsızlık sanatı’na imza attığı çalışmasıyla gündem oldu. Brezilyalı sanatçı Ilê Sartuzi geçen ay sanat projesi kapsamında müzenin vitrininden tarihi bir sikke çaldığını ve ardından bu parayı müzenin bağış kutusuna attığını açıkladı. Yaptığı hırsızlığı kayıt altına alan sanatçı, bahsi geçen görüntüleri Londra Üniversitesi Goldsmiths’teki güzel sanatlar tezi sergisinde yer alan ‘Sleight of Hand’ (El Çabukluğu) adlı yedi dakikalık bir videoya ekledi. 'EL ÇABUKLUĞU' İLE YAPILAN HIRSIZLIK SANAT OLDU 18 Haziran’da Sartuzi, müzede bir rehberin gözetiminde yapılan gösteri sırasında 1645’te İngiltere’nin Newark kentinde basılan gümüş sikkeyi 68 numaralı odadaki vitrininden çalarak yerine sahte bir kopyasını koydu. Sanatçı orijinal parayı alt kattaki para bağış kutusuna attığını belirtti. Sanatçının bir yıldır planladığı eylemini, üç arkadaşı da el kamerası ile kayıt altına aldı. Tarihi sikkenin, müzenin veri tabanında kayıtlı olmadığı, Ocak 2000’den bu yana ziyaretçilere gönüllü gözetiminde nesnelere dokunma fırsatı sunan müze koleksiyonunun bir parçası olduğu belirtiliyor. Sartuzi’nin yaptığı eylem ise, kendisine ve avukatına göre müzenin nesnelere dokunma veya onları tesisten çıkarma politikalarını ihlal etmiyor; ayrıca 1968 tarihli 'Hırsızlık Yasası' kapsamına da girmiyor. 'eBAY SKANDALI' TAZELİĞİNİ KORUYORKEN GERÇEKLEŞTİ Geçen yıl müzede 2 bine yakın eserin çalındığı ortaya çıkmış, basın 60 bin dolar değerindeki bir antik Roma mücevherinin eBay’de 48 dolara satışa sunulduğu skandalı ile çalkalanmıştı. Skandalın ardından müze müdürü Hartwig Fischer görevinden ayrılmış, ardından çalınan eserlerin 268’i kurtarılmıştı. Sartuzi’nin eyleminin ardından gözler yeniden Türkiye, Yunanistan gibi birçok ülkenin kültür mirasına da ev sahipliği yapan British’in güvenliğine çevrildi. KOLEKSİYONDAKİ TEK İNGİLİZ KÖKENLİ PARAYMIŞ British Museum’dan bir sözcü olayın ortaya çıkmasının ardından yaptığı açıklamada, “Bu, ziyaretçilere gerçek eşyalara dokunma ve tarihle etkileşim kurma fırsatı vermeyi amaçlayan gönüllü liderliğindeki bir hizmeti kötüye kullanan hayal kırıklığı yaratan bir eylemdir. Bu tür hizmetler temel düzeyde insan nezaketine ve güvene dayanır ve bu tür eylemler nedeniyle bu hizmetlerin sağlanmasının gözden geçirilmesi utanç verici olur” dedi. Sartuzi ise, Art Newspaper’a yaptığı açıklamada, çalışmalarının ‘evrensel müzeler sorununu’ vurguladığını söyledi. British Müzesinin ‘sömürgeci, emperyalist sistemin temel bir parçası’ olduğu görüşünü aktaran sanatçı, çaldığı sikkenin müzede sergilenen tek İngiliz kökenli para olduğunun da altını çizdi. Sartuzi, müzenin koleksiyonunun yarısından fazlasının hala kataloglanmamış olmasının da daha büyük bir soruna da işaret ettiğini vurguladı.